ZSPU.440.339.2018

Na podstawie art. 104 § l ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.) oraz art. 12 pkt 2 i art. 22 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2016 r. poz. 922 ze zm.) w związku z art. 160 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. poz. 1000 ze zm.) i art. 57 ust. 1 lit. a) i f) oraz art. 6 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1 ze zm.) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie skargi Pana L.W. na udostępnienie jego danych osobowych w zakresie imienia, nazwiska i adresu przez Starostę S. Panu A.Ł. – Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych

odmawia uwzględnienia wniosku.

Uzasadnienie

Do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych [poprzednio Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych] wpłynęła skarga Pana L.W., zwanego dalej Skarżącym, na udostępnienie jego danych osobowych w zakresie imienia, nazwiska i adresu przez Starostę S. Panu A.Ł. Skarżący wskazał: „W dniu […]-04-2017 roku złożyłem pismo z informacją o nieprawidłowościach na działce u p. Ł. W dniu […]-05-2017 r. Urząd odpisał - przekazał sprawę dalej według kompetencji, lecz pismo poszło do mnie, do adresowanego Urzędu i do p. ł. z moimi danymi adresowymi. Czy Urzędnik ze Starostwa Powiatowego wysyłający pismo (…) miała prawo udostępnić moje dane osobowe i adresowe przede wszystkim osobie p. ł. informując go iż to ja zgłosiłem nieprawidłowości na jego posesji” [pisownia zgodna z oryginałem – przypis Prezesa UODO].

Prezes UODO przeprowadził w sprawie postępowanie wyjaśniające, w toku którego pozyskał wyjaśnienia Starosty i ustalił następujące okoliczności faktyczne.

1. Skarżący pismem z dnia […] kwietnia 2017 r. do Starostwa Powiatowego w S. zawiadomił o nieprawidłowościach na działkach Pana A.Ł. w K. nr […] i […] obręb […] dotyczących naruszenia przepisów w zakresie ochrony środowiska i prawa budowlanego. Skarżący wniósł o „zainteresowanie się sprawą i sprawdzenie w/w samowoli jako organ do tego upoważniony i doprowadzenie do stanu pierwotnego i należytego”. Skarżący zaznaczył: „Z uwagi na to że jestem osobą prywatną proszę o dyskrecję ponieważ boje się zemsty, poza tym obowiązuje tzw ochrona danych osobowych zawartych w moim piśmie zgodnie z Ustawą z dnia 29.08.1997 roku o Ochronie Danych Osobowych (…). O sposobie załatwienia sprawy proszę mnie poinformować listownie”.
2. Starosta uznał, że nie jest organem właściwym do rozpatrzenia ww. pisma Skarżącego, i przekazał je pismami z dnia […] maja 2017 r. na podstawie art. 65 § l ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.), zwanej dalej Kpa: a ) Zarządowi Melioracji i Urządzeń Wodnych Województwa […] – w części dotyczącej zmiany biegu rzeki K. na działce nr […] obręb K. (pkt 1 pisma Skarżącego), b) Powiatowemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego w S. – w części dotyczącej nielegalnego wykonania betonowego stawu kąpielowego o pow. […] m2 na działkach nr […] i […] obręb K. (pkt 2 pisma Skarżącego), c ) Wójtowi Gminy K. w części dotyczącej odprowadzania ścieków z posesji zlokalizowanej na działce nr […] obręb K. (pkt 3 i 4 pisma Skarżącego).
3. Starosta wyjaśnił: „W sentencji zawiadomień o przekazaniu wniosku wg. kompetencji zawarto dane osobowe skarżącego w zakresie imienia, nazwiska i adresu w celu umożliwienia zidentyfikowania przekazywanego wniosku. Zawiadomienia o przekazaniu wniosku wg. kompetencji wysłano adresatom, wnioskodawcy oraz p. A.Ł., którego dotyczyły zarzuty i który w tych postępowaniach posiada status strony w rozumieniu art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego. Przedmiotowość wniosku wskazywała bowiem, że zakres zarzutów dotyczył jego interesu prawnego. (…) zawiadomienia o przekazaniu w trybie art. 65 kpa nie były przetwarzane w systemie informatycznym i publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej”.

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zważył, co następuje.

W myśl art. 160 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. poz. 1000 ze zm.) postępowania prowadzone przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, prowadzone są przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (ust. 1) na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2016 r. poz. 922 ze zm.), zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.) (ust. 2). Czynności dokonane w postępowaniach, o których mowa w ust. 1, pozostają skuteczne (ust. 3). Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych – zgodnie z jej art. 176 – weszła w życie z dniem 25 maja 2018 r.

Od dnia 25 maja 2018 r. ma zastosowanie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1 ze zm.), zwane dalej RODO.

Niniejsze postępowanie – wszczęte i niezakończone przed dniem 25 maja 2018 r. – prowadzone jest na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych w zakresie dotyczącym przepisów regulujących procedurę administracyjną, zaś w zakresie rozstrzygającym o legalności procesu przetwarzania danych osobowych – na podstawie RODO.

Przedmiotem niniejszego postępowania administracyjnego jest zarzut udostępnienia danych osobowych Skarżącego przez Starostę S. osobie nieupoważnionej.

Zasada zgodności z prawem została uregulowana w art. 5 ust. 1 lit. a) RODO, który stanowi, że dane osobowe muszą być przetwarzane zgodnie z prawem, rzetelnie i w sposób przejrzysty dla osoby, której dane dotyczą („zgodność z prawem, rzetelność i przejrzystość”). Art. 6 RODO uszczegóławia i nadaje skonkretyzowaną normatywną treść ww. zasadzie. Z uwagi na konstytucyjnie uregulowaną zasadę legalizmu, według której organy władzy publicznej (w tej sprawie Starosta S.) działają na podstawie i w granicach prawa, w niniejszej sprawie istotne znaczenie posiada art. 6 ust. 1 lit. c) i e) RODO. Z ww. przepisu wynika, że przetwarzanie jest zgodne z prawem wyłącznie w przypadkach, gdy – i w takim zakresie, w jakim – c) przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze; e) przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi.

Z materiału dowodowego sprawy wynika, że dane osobowe Skarżącego w zakresie imienia, nazwiska i adresu, zawarte w piśmie z dnia [...] maja 2017 r. do Starostwa Powiatowego w S. Wydział […], stanowiącym zawiadomienie o nieprawidłowościach na działkach Pana A.Ł. w K. nr […] i […] obręb […] dotyczących naruszenia przepisów w zakresie ochrony środowiska i prawa budowlanego, zostały udostępnione przez Starostę nie tylko podmiotom, którym pismo Skarżącego przekazano według właściwości na podstawie art. 65 § 1 Kpa (Zarządowi Melioracji i Urządzeń Wodnych Województwa […], Powiatowemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego w S. oraz Wójtowi Gminy K.), ale również Panu A.Ł.

Nie zasługują na uwzględnienie wskazane w wyjaśnieniach Starosty powody udostępnienia Panu A.Ł. danych osobowych Skarżącego. Zgodnie z art. 28 Kpa stroną postępowania administracyjnego jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Wskazać należy, że status strony postępowania administracyjnego według art. 28 Kpa przysługiwałby Panu A.Ł. dopiero w przypadku wszczęcia postępowania administracyjnego przez podmiot (podmioty), któremu (którym) Starosta S. przekazał ww. pismo Skarżącego. Zaznaczyć należy, że postępowanie administracyjne mające na celu zbadanie, czy doszło do naruszenia przepisów w zakresie ochrony środowiska i prawa budowlanego przez Pana A.Ł., byłoby prowadzone wobec niego z urzędu i to on byłby stroną takiego postępowania. Natomiast status strony takiego postępowania nie przysługiwałby Skarżącemu, który jedynie zawiadomił o potencjalnych naruszeniach organ według niego uprawniony do weryfikacji tych zarzutów. Z akt sprawy nie wynika natomiast, aby Skarżący żądając podjęcia określonych działań, czynił to ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.

Podkreślenia wymaga, że przepisy Kpa wyposażają organy administracji publicznej w instrumenty pozwalające na zbadanie sygnalizowanych przez mieszkańców nieprawidłowości poprzez wszczęcie postępowania z urzędu, bez ujawniania źródła informacji. Zgodnie z art. 61 § 1 Kpa postępowanie administracyjne wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu. Podnieść należy, że prowadzenie postępowania z urzędu wyklucza możliwość informowania o dokonanych ustaleniach i sposobie rozpatrzenia sprawy osoby zawiadamiającej o potencjalnych naruszeniach, ponieważ nie przysługuje jej status strony takiego postępowania, dlatego nie jest ona informowana o jego przebiegu i wynikach.

Dodatkowo wskazać należy, że Skarżący zaznaczył w ww. piśmie: „Z uwagi na to że jestem osobą prywatną proszę o dyskrecje ponieważ boję się zemsty, poza tym obowiązuje tzw ochrona danych osobowych zawartych w moim piśmie (…)”.

Ponieważ ww. udostępnienie danych osobowych Skarżącego już miało miejsce, dlatego – mimo stwierdzenia, że nastąpiło to bez podstawy prawnej – nie jest możliwe przywrócenie w tej sprawie stanu zgodnego z prawem sprzed tego udostępnienia.

W takich sytuacjach Prezes UODO na podstawie art. 52 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych może kierować do organów państwowych, organów samorządu terytorialnego, państwowych i komunalnych jednostek organizacyjnych, podmiotów niepublicznych realizujących zadania publiczne, osób fizycznych i prawnych, jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi oraz innych podmiotów wystąpienia zmierzające do zapewnienia skutecznej ochrony danych osobowych.

Korzystając z ww. uprawnienia, Prezes UODO skierował do Starosty wystąpienie o podjęcie odpowiednich działań dla zapewnienia zgodności przetwarzania przez Starostę S. danych osobowych z obowiązującymi przepisami prawa w celu wyeliminowania w przyszłości sytuacji takich, jak sygnalizowana w niniejszej sprawie, tj. udostępnienia danych osobowych osobom nieupoważnionym.

W tym stanie faktycznym i prawnym Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych rozstrzygnął, jak w sentencji.

Na podstawie art. 127 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego od niniejszej decyzji stronie przysługuje prawo do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie. Jeżeli strona nie chce skorzystać z prawa do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, ma prawo do wniesienia skargi na decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w terminie 30 dni od dnia doręczenia jej stronie. Skargę wnosi się za pośrednictwem Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Wpis od skargi wynosi 200 złotych. Strona ma prawo ubiegania się o prawo pomocy, w tym zwolnienie od kosztów sądowych.